W ramach Akademickiej Szkoły Elementarnej publikowane będą artykuły z zakresu podstawowej wiedzy o Księstwie Sarmacji. Pomysł publikowania tego rodzaju wykładów zrodził się z potrzeby dostarczenia Nowym Mieszkańcom Księstwa aktualnej wiedzy o naszej Ojczyźnie zanim państwowy Instytut Edukacji Sarmackiej zostanie odpowiednio zaktualizowany.

Na początek tytułem wyjaśnienia - ASE jest częścią Akademii Polinaukowej w Bordonii, pierwszej prywatnej uczelni lennej w Sarmacji. Uczelnia jest obecnie w fazie organizacji, ale gorąco liczę, że za jakiś czas będzie prężnie działającym ośrodkiem badawczo-edukacyjnym, niepublicznym i niezależnym.

Zapraszam do wysłuchania pierwszego wykładu.

Dzisiejszy wykład poświęcimy tytułom sarmackim, a dokładniej tytułom szlacheckim, arystokratycznym, naukowym i nazwom funkcji społecznych. Uznałem, ze jest to problematyczna kwestia, przyprawiająca niektórych z naszych nowych mieszkańców o ból głowy, a bardzo zauważalna w prowadzonej przeze mnie korespondencji na Poczcie Konnej i Discordzie. Od czasu objęcia funkcji na Dworze Książęcym byłem już jaśnie czcigodnym, waszą ekscelencją oraz wysokim marszałkiem. Oczywiście każda z tych form jest wyrazem szacunku dla rozmówcy i to należy pochwalić, ale musimy pamiętać, że nasza tradycja uzbroiła nas w odpowiednie zwroty, a które obecnie wymagają tylko drobnej aktualizacji.

Należy przypomnieć, że społeczeństwo Księstwa Sarmacji dzieli się równolegle na dwie grupy - mieszkańców i obywateli z jednej strony, a z drugiej na szlachtę i arystokrację oraz głowy koronowane - namiestników prowincji, Księcia i Księciów-Seniorów. Kwestie problematyczne z tytułami nie występują przy osobach, które ich nie posiadają - tutaj stosujemy zwroty Pan i Pani, natomiast do członków szlachty i arystokracji stosować należy Tytulaturę baridajską. Oczywiście w związku ze zmianami w organizacji samorządów wymaga ona zaktualizowania - spójrzmy:




Problemem przy formach skróconych głów koronowanych może być JKW, bowiem może wskazywać na Księcia-Seniora i Króla-Seniora, dlatego też proponuję pod rozwagę publiczną poddać zapis różnicujący z użyciem znaku x - JKM i JXM. Zapis z x to dawne uproszczenie zapisu ks, np. xøødz, czyli we wczesnym znaczeniu książę, później ksiądz, czyli ogólnie przewodnik i pierwszy pośród nas. Oczywiście idąc tym tokiem myślenia można postulować zmianę pisowni dla tytulatury Księcia, ale wydaje mi się, że nasze przyzwyczajenia są na tyle silne, że naturalnym będzie w odniesieniu do Księcia pozostawić zapis dotychczasowy JKM, a Królowych i Królów w samorządach zwracać się zapisem JXM lub JXW (Królowe i Królowie Seniorzy).

Kolejne zapisy w tytulaturze nie wymagają zmian, ale należałoby je przypomnieć i tak:




Dobranie odpowiedniego tytułu, jak już wspomnieliśmy, nie powinno być problematyczne po sprawdzeniu spisu władz oraz profilu osobowego adresata naszej wypowiedzi lub listu. Należy pamiętać, że tytuły książęce, królewskie, arystokratyczne i szlacheckie są upubliczniane w profilach osób, które je noszą, dlatego przed napisaniem proponuję to sprawdzać w miarę często, aby nie umknął nam społeczny awans naszego adresata. To tyle w odniesieniu do tytułów wynikających z elekcji, nadań książęcych i wyborów namiestników w samorządach.



Następnym elementem, na który należy zwrócić uwagę to funkcja społeczna, którą piastuje osoba i do której się zwracamy. Tutaj problem jest większy, bo nie zawsze profile osobowe w części pod nazwą Adnotacje są uzupełnione o zajmowane stanowiska. Zorientowanie się w funkcji pełnionej przez daną osobę wymaga pewnej wprawy, ale przyjmijmy, że profil jest uzupełniony poprawnie. Zwracając się do osoby, która jest Diukiem i pełni funkcję Radcy Naczelnej Izby Architektury, winno się najpierw sprawdzić zwrot wynikający z tytułu arystokratycznego (Diuk) oraz dodać go do pełnionej funkcji, czyli rozpoczynamy od zwrotu Jaśnie Oświecony Radco. Inny przykład - trochę trudniejszy - to Diuk, który jednocześnie pełni funkcję naczelnego dowódcy wojska w Sarmacji. Zaczynamy od sprawdzenia strony instytucji Książęcych Sił Zbrojnych, która wskazuje, że stanowisko naczelnego dowódcy posiada nazwę Hetman Wielki Książęcych Sił Zbrojnych. Zatem rozpoczynając wiadomość należy napisać Jaśnie Oświecony Hetmanie Wielki Książęcych Sił Zbrojnych albo w formie możliwie skróconej - JO Hetmanie Wielki. Pamiętajmy, że funkcje pełnione w Księstwie Sarmacji najczęściej wiążą się ze sprawowaniem władzy w instytucjach, więc warto sprawdzać stronę wszystkich instytucji w KS i tam poszukiwać nazw stanowisk.



Pozostają jeszcze tytuły naukowe, którymi w Sarmacji są magister net., doktor net. i profesor net., przy czym w dziedzinach technicznych tytuł uzupełnia się o słowo inżynier, medycznych — medycyny, a w dziedzinach artystycznych o słowo sztuki. Informacje o tytułach naukowych, ale również i stopniach wojskowych, zawsze odnajdziemy w profilach osobowych. W praktyce do Diuka Rektora uczelni należałoby zwracać się JO Wasza Magnificencjo, a nie Panie Rektorze, a do markiza magistra uczelni piszmy Jaśnie Wielmożny Magistrze, a nie Szanowny Panie, bo o ile nikt nam nie zarzuci braku szacunku do rozmówcy to formami z Panem pomijamy miesiące lub lata pracy tej osoby na rzecz Księstwa. Na marginesie dodam, że są jeszcze w Sarmacji tytuły honorowe, na których używanie zezwala Książę - są one ujęte w postanowieniach Księcia (ostatnie wydane znajduje się tutaj), które też należy uwzględniać. Są również tytuły religijne, ale tych na początku używajmy jeśli powodem nadania listu są sprawy wiary lub znajdujemy się na forum kościoła. Ogólnie na początku kierujmy się tytułami, o których mowa w wykładzie, aby nie rzucić się na głęboką wodę.

Podsumowując pamiętajmy, że tytuły arystokratyczne i szlacheckie, tytuły Książąt i namiestników samorządów, tytuły sprawujących władzę i funkcje, tytuły naukowe i wojskowe, są ukoronowaniem działalności osób, które je noszą. Zachowujmy ten ważny zwyczaj ujęty w Tytulaturze baridajskiej, uzupełniajmy ją o funkcje społeczne, zdobytą przez tytułowanych wiedzę i zaszczyty, aby pozostawić potomnym Tytulaturę sarmacką jako żywą i piękną tradycję.


Bardzo serdecznie dziękuję za uwagę.